Anadolu Sanat Tarihçileri Derneği
Sanat Tarihi Üzerine
SANAT TARİHİ DERSLERİNİN İLKOKULLARDAN BAŞLANILARAK OKUTULMASININ ÖNEMİ VE GEREKÇELERİ
OKTAY ASLANAPA
Sanat Tarihi dersleri, bu güne kadar gerektiği ölçüde değerlendirilmemiş, önem verilmeden göstermelik bir program olarak ele alınmıştır.
Sanat Tarihi, aynı zamanda bir kültür tarihi, insanlığın sanat kültürlerinin bir tarihidir. Mabetler, Camiler, Kiliseler, Mezar Anıtları, Türbeler gibi yüksek sanat yaratmaları, milletlerin dünya görüşlerinin, inanışlarının açık ifadesini bize aksettirmektedir. Resim ve heykel sanatları için de bu geçerlidir.
Mimari eserler bize, tarihi dünya tablolarından gözle görülür ve kavranır tasavvurlar verdiğinden, birinci derecede tarihi kaynaklardır. Çünkü bunlar, geçmiş devrin dünya görüşlerini, açıklık ve etki bakımından bütün yazılı kaynakları aşacak ölçüde gözler önüne serer. Böylece savaşlara ve siyasi olaylara ağırlık veren tarih kitaplarından daha aydınlatıcı olur. Aynı zamanda öğrencilere göz terbiyesi ve sanat kültürü vererek sanat eserleri üzerine onların ilgisini çekmeye yarar. Aynı zamanda insan ruhunun incelmesi ve estetik duyguların uyarılıp, beslenmesi bakımından bir temel olacaktır.
Böyle bir Sanat Tarihi kitabı, çok iyi kağıt üzerine kaliteli bir baskıda bol ve net resimler özellikle renkli konularda eserlerin renkli klişeleri ile zenginleştirilmelidir. Kitaptan başka bu derslerden tam olarak fayda sağlanabilmesi için bir projeksiyon makinesi ile başlıca sanat eserlerine ait dia koleksiyonunun bulunması ve derslerde kullanılması gerekir.
Diğer taraftan Türk Milleti’nin tarihini, milli kültürünü layıkı ile anlayıp değerlendirmenin yolu da buradan geçer. Tarih boyunca yaratıp geliştirdiğimiz en canlı kültür değerleri sanat eserlerimizde yaşamaktadır. Bunlar bizim kültür hazinemiz ve tarihimizin aynasıdır. Bunların öğrenilmesi Milli şuuru uyandırır ve destekler.
Kendi memleketimizi tanımak ve sevmek tarihi eserleri bilmek ve öğrenmekle olur. Bu aynı zamanda onların korunması, bakımı için de ilgi uyandırır. Bu öğrenciler yaşadığı ülkedeki tarihi eserleri bile tanıyıp sevmek, bunlarla ilgilenmekten uzak kalmaktadır. Halbuki bunlar yurt, vatan sevgisini besleyen kuvvetlendiren unsurlardır. Buna göre Siyasal Bilgiler, Hukuk Fakülteleri ve Askeri Okullarda “Sanat Tarihi Kültürü” verilmesi her bakımdan faydalı olacaktır.
İlkokul kitaplarına Türk Sanatı’ndan seçme eserlerin renkli resimleri ve kısa açıklamaları ile konulması çok faydalı olur. Ayrıca her okulun çevresinde bulunan eserler, Anadolu şehirlerinde, oradaki eserler öğrencilere tanıtılmalıdır. Öğrenciler, hiç hazırlıksız olarak, gruplar halinde müzelere gezmeye götürülüyor, fakat hiçbir şey öğrenmeden ne olduğunu anlamadan okula dönüyor. Bunun iyi öğretmenlerin rehberliğinde yapılmasının sağlanması çok faydalı olacaktır. Bunun dışında okul içinde uygun saatlerde projeksiyonlu ve onların ilgilenip anlayacağı konferanslar verilmekle, bu konularda hazırlanabilirler.
(Kaynak: Sanatsal Mozaik Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 4, Aralık 1995, İstanbul, s.14-15).
